Milli Mücadele’yi baslatmak üzere 19 Mayis 1919’da Samsun’a ayak basan Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün, kurmaylariyla birlikte Amasya sinirina kadar geçtigi tarihi yol, koruma altina aliniyor.
Ata Yolu’nu, güzergah üzerindeki kültürel eserleri gelecek kusaklara aktarmak ve rotayi turizm ögesi haline getirmek için harekete geçen Samsun Büyüksehir Belediyesi, Samsun-Suluova arasindaki güzergahi nazim imar ve çevre düzeni planlarina isliyor.
Kurtulus Savasi’nin ilk adimini Samsun’da atan Gazi Mustafa kemal Atatürk’ün Kavak, Havza ve ardindan Amasya’ya uzanan esrarengiz ve zorlu yolculugu, bugüne kadar çözülüp aydinlatilamadi. Bu nedenle tarih kitaplarina yazilamayan ve ögrencilere anlatilamayan milli mücadelenin ilk yolculugu, Samsun Büyüksehir Belediyesi’nin titiz çalismasiyla gün isigina çikariliyor. Büyük Önder’i Samsun’dan Kavak’a, oradan da isgalleri protesto edecek ilk genelgeyi yazacagi Havza’ya ulastiran, ardindan da Amasya’ya geçiren tarihi Ata Yolu’nu arastiran Büyüksehir Belediyesi, Osmanli arsivlerindeki belgelerden ve 1957 yilina ait karayollarini gösteren haritalardan yararlanarak, gerçek yolu koruma altina alacak.
Uzun zamandir yogun mesai harcanan güzergahta incelemelerde bulunan Samsun Büyüksehir Belediyesi’nin teknik ekibi, rota üzerinde yer alan menfez, köprü, han, sanat yapilari ve o 1919’dan günümüze ulasan konut kalintilarini tespit etti. Atayolu’nun ve güzergahtaki kültürel ve dogal yapilarin korunmasi ve turizme açilmasi için Büyüksehir Belediyesi, Gazi Mustafa Kemal Pasa’nin Samsun’dan Havza’ya, oradan da Suluova dahil Amasya’ya gittigi güzergahin 1/25.000 ölçekli nazim imar plani ve 1/50.000 ölçekli çevre düzen planini hazirliyor. Belediye ayrica ‘Ata Yolu Rotasi’ adi altinda bilimsel bir sempozyumda düzenleyecek.
Tarihi Ata Yolu Rotasi çalismalari hakkinda bilgi veren Samsun Büyüksehir Belediyesi Genel Sekreter Yardimcisi Zennube Albayrak, Milli Mücadele’nin ilk güzergahini dogal haliyle koruyup turizme kazandiracaklarini söyledi. Atatürk’ün Samsun’dan Havza’ya geçtigi yol güzergahi üzerinde birçok çalisma gerçeklestireceklerini ifade eden Albayrak, “Büyük Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk, Milli Mücadele yillarinda kurmaylariyla birlikte 19 Mayis 1919’da Samsun’a ayak bastiktan sonra 25 Mayis 1919’da Havza’ya geçerek, Milli Mücadele’ye iliskin ilk çalismalarini burada yapmistir. Atatürk’ün o tarihlerde ikamet ettigi bina, günümüzde Atatürk Evi Müzesi olarak ziyaretçilere hizmet veriyor. Ancak Samsun’a gelisinden Amasya’ya geçisine kadar olan süreçte kullandigi gerçek yol, maalesef gerektigi sekilde korunamayip, tanitilamadi. Bu nedenle Ata Yolu Rotasi’ni koruyup hem günümüz insanlarina hem de gelecek nesillere tanitmak, anlatmak ve miras birakmak için çalismalar baslattik. Bu kapsamda güzergahin Suluova da dahil olmak üzere 1/25.000 ölçekli nazim imar plani ve 1/50.000 ölçekli çevre düzen planini hazirliyoruz. Bundan amacimiz, rota üzerinde yer alan menfez, köprü, han, sanat yapilari ve o günden kalan bina kalintilarinin dogal dokusunun aynen kalmasi için yol güzergahini koruma altina almaktir” bilgisini verdi.
“Herhangi bir plan olmadigi için birçok kurum ve kurulus, yolun dokusunu bozacak, dogalligini kaybettirecek ve tarihi kimligini yitirtecek alt yapi çalismalarina izin vermektedir” diyen Genel Sekreter Yardimcisi Zennube Albayrak, “Bu nedenle imar ve çevre düzeni planlarini Samsun merkezden baslayip Kavak ve Havza ilçelerimizden geçip Suluova’da son bulan güzergahin Samsun Büyüksehir Belediyesi sinirlari içerisinde kalan kismi Büyüksehir Belediyesi Meclisi’nce, Amasya ili sinirlarinda kalan kisminin ise Suluova Belediye Meclisi’nce görüsülmesinin saglanmasi dogrultusunda hazirliyoruz” seklinde konustu.
Güzergah üzerinde yapilacak çalismalardan da bahseden Albayrak, “Sonuç olarak Ata Yolu Rotasi’ni, güzergah üzerinde yer alan kültürel degerlerin korunmasi yaninda turizm ögesi haline getirmeyi hedefliyoruz. Be nedenle yol güzergahinda yer alan 5 Göz Un Fabrikasi’nin tarihini anlatacagiz. Ayrica 8 Göz Un Fabrikasi ve bu fabrika sinirlari içinde yer alan Bayram Çonoglu Evi’ni de koruma altina alacagiz” ifadelerini kullandi.
