Türkiye'nin 2023 yili dis ticaret hedeflerine katki vermek amaciyla, Orta Karadeniz Kalkinma Ajansi (OKA) koordinasyonunda ve TR83 Bölgesi Ticaret ve Sanayi Odalari destegi ile uygulanacak olan "TR83 Bölgesi Rekabetçilik ve Dis Ticaret Istihbarat Merkezi" kurulumu projesi çalismalarina baslandi.
Proje kapsamda 12 Subat'ta Samsun Ticaret ve Sanayi Odasi (TSO) ev sahipliginde, Bölge TSO ve Bafra Is ve Ihracati Gelistirme Merkezi (BIGEM) yetkilileri ile OKA Genel Sekreteri Mevlut Özen ve Yatirim Destek Ofisi temsilcilerinin katilimiyla TR83 Bölgesi Rekabetçilik ve Dis Ticaret Istihbarat Merkezi Degerlendirme Toplantisi düzenlendi. TR83 Bölgesi Dis Ticaret ve Rekabet Istihbarat Merkezi Projesi, Türkiye'nin 2023 dis ticaret hedeflerine katki vermeyi amaçlamakta olup, TR83 Bölgesi'nde yer alan KOBI'lerin uluslararasi pazarlardan pay alabilmeleri için rekabet güçlerinin artirilmasi ve disa açilmalarinin desteklenmesi konusunda önemli bir rol üstlenecek.
2023 Türkiye Dis Ticaret Stratejisi'nin vizyonu, "2023 yilinda 500 Milyar USD ihracata ulasarak, Türkiye'nin dünya ticaretinden lider ülkeler arasinda yer almasinin saglanmasi" olarak belirlenmis olup 2023 Türkiye Ihracat Stratejisi ve Eylem Plani ile 2023 yilinda Türkiye'nin dünya ihracatindan aldigi payin yüzde 1,5'e yükselmesi ve dünyanin ilk 10 ekonomisi arasinda yer almasi hedeflenmekte. Dis ticaret Türkiye'de milli gelirin artmasi, üretim ve ticaret hacminin gelismesi, iç piyasada ekonomik dinamizmin olusturulmasi, üretimde teknoloji kullaniminin artirilmasi, yenilikçi yaklasiminin yayginlik kazanmasi, makro iktisadi istikrar ve fiyat istikrarinin saglanmasi, istihdam olanaklarinin çesitlendirilmesi özetle, ekonomik kalkinma için oynadigi rol yönü ile büyük öneme sahip. Dis ticaret istihbarati ya da rekabet istihbarati, hiper (her an hissedilen, bogucu) rekabet ortaminda, dis ticaret istihbarat kanallari kullanilarak ürün ve hizmetler için en uygun pazarlarin tespit edilmesi, pazardaki rekabet kosullarinin analiz edilebilmesi (mevzuat, uluslararasi ihlaller dahil), pazardaki rakip firmalar ve müsteriler hakkinda bilgi toplama, potansiyel müsterilerle temas ve ticari islemleri takibe geçme kanallarinin olusturulmasi (fuar olanaklari, heyet ziyaretleri vb.) ve pazarlama sürecindeki bilginin yönetilmesi gibi faaliyetlerini kapsamakta.
Dis ticaret istihbarati, firmalarin ihracatta geleneksel yöntemlerin disina çikarak, yeni ve bilimsel metotlar ile dogru zamanda dogru yerde olmalarini saglamakta. Kullanilan yöntemler ile bir ürün için büyüyen pazarlarin tespitinden, o pazardaki müsteri olabilecek firmalarin iletisim bilgilerine kadar ögrenilebilir. Bu sekilde çok sayida potansiyel müsteri bilgisine ulasilabilecek. Potansiyel müsteri adaylari, mevcut ürün için hali hazirda büyüyen pazarlarda yer alan firmalar olacak. Bu nedenle dogru zamanda dogru ülkeye operasyon düzenlenebilecek. Bu sekilde karlilik ve satis ihtimali de kuvvetlenecek. Firmalar ihracat yaparak, makroekonomik krizlere karsi direnç kazanacak. Is süreçleri kolaylasacak. Üretim kapasitesinin tam kullanilmasi saglanacak ve birim maliyetler düsürülecek. Iç pazara bagimli olan firmalarin bagimliligini azaltacak ve tüm pazarlarda rekabet edebilirligi arttiracak, dolayisiyla da riski dagitacak. Gelisme yönlü is motivasyonunu artiracak. Daha çok kisiye is olanagi olusacak. Mevsimsel satislardaki dalgalanmalari dengeleyecek. Yenilikçilik kapasitesinin sürekli artmasina imkan olusturacak ve marka görünürlügünü artiracak. Türkiye'nin 2023 yili için belirledigi yukaridaki hedeflere ulasabilmesi için üreticilerin dis ticaret istihbaratlarinin gelistirilmesi, bu baglamda kurum ve kuruluslarin uzman kadro ve altyapilari ile tam destek saglamasi gerekmekte.
Yesilirmak Havza Gelisim Plani (YHGP), Amasya, Çorum, Samsun ve Tokat illerinden olusan TR83 adini alan Düzey2 Istatistiki Bölge Birimi (IBB) için hazirlandi. Planin amaci, TR83'ün diger bölgelerle olan sosyoekonomik gelismislik farklarinin azaltilmasini ve mevcut verimlilik düzeyini gelistirerek bölgenin refah düzeyinin ve ülke ekonomisine olan katkisinin artirilmasi.
YHGP'na göre, TR83 Bölgesi'nde yer alan sanayilerin büyümesini engelleyen pek çok zayif yön bulunmakta. Bunlarin bir kismi ülkesel ölçekte çözülmesi gereken sorunlar olmakla birlikte, bölgeye ait zayifliklar da bulunmakta. Bölgede imalat sanayi isletmelerinin büyük çogunlugu KOBI statüsünde. Bu KOBI'lerin ortalama büyüklükleri hem Türkiye hem de AB ortalamalarinin altinda ve yeterli finansmana ulasmada darbogazlar bulunmakta. Bu durum isletmeleri güçsüzlestirmekte, verimliligi düsürmekte ve genellikle sadece bölge için üretim yapar duruma getirmekte. Ayrica, bilinçsiz, taklitçi yatirimlarin ve atil kapasitenin yüksek oldugu görülmekte. Hem ulusal hem de uluslararasi pazarlarda rekabet gücü kazanmak için KOBI'lerin sermaye ve insan kaynaklarini birlestirmelerini tesvik edecek tedbirlerin alinmasi gerekmekte. Ancak bölgede, birlikte yatirim yapma, sermaye birlesimlerine gitme ve birlikte hareket ederek gereksiz harcamalardan kaçinma türünde davranis biçimleri yeterince gelismemis. Bu tür kolayliklarin benimsenmemesi durumunda ise girisimcilik zorlasmakta ve tasarruflar yatirima dönüsememekte. Bölgede bir takim kurumsal yapilar mevcut olmasina ragmen bunlarin girisimcilere danismanlik hizmeti yapmak, bilgi aktarmak, AR-GE çalismalari yapmak konusunda ciddi eksikleri bulunmakta. Pazar arastirmasi ve pazar baglantilarinin zayif olmasi ise bölgeyi kendi içine kilitlemekte. Bu zayifliklar, potansiyel olarak desteklenmesi ve gelistirilmesi gereken alanlari isaret etmekte.
Bu sorunlar nedeniyle, bölgedeki isletmelerin rekabet gücünün artirilmasi ve disa açilmanin saglanmasi YHGP'nin stratejik amaçlardan biri olarak ortaya çikti. Bu amaç, Orta Vadeli Program'da (OVP) cari dengede sürdürülebilirlik gelisme ekseninde ihracatin artirilmasi basligi altinda ifade edilmekte ve ihraç ürünlerinin hedef ülkelerde pazara girislerini kolaylastirmak amaciyla ihracatçilari; ülke, sektör ve ürün bazinda bilgilendirecek ve yönlendirecek bir mekanizma olusturulmasi hedeflenmekte. Ayrica, hedef ve öncelikli ülkelerde yeni pazarlara açilim amaciyla kurulumu baslatilan Türkiye Ticaret Merkezlerinin yayginlastirilmasi planlanmakta. Onuncu Kalkinma Plani ile birlikte ise 2023 yilinda GSYH'nin 2 trilyon dolara, kisi basina gelirin 25 bin dolara yükseltilmesi, ihracatin 500 milyar dolara çikarilmasi hedeflenmekte.
2018 yili Ocak-Kasim döneminde Türkiye'nin ihracat degerlerinde bir önceki yilin ayni dönemine göre yüzde 7,7 artis kaydedilmis bu dönemde TR83 Bölgesi de ihracatini önemli oranda artirdi. Bu artis büyük ölçüde Çorum ve Samsun illerindeki ihracat artisindan kaynaklanmakta. Bölgenin yillar itibariyle Türkiye'nin ihracatina yaptigi katki düzeyi yüzde 1'in altinda olup bu oran oldukça düsük. Yüksek ihracat potansiyeline sahip olmasina ragmen bölge, ihracat tutarlari açisindan 26 Düzey 2 bölgesi içerisinde 17. sirada bulunmakta. 2018 yili Ocak-Eylül döneminde bölgedeki ihracatçi firma sayisi 456. Bu sayi Türkiye'de ihracat yapan firma sayisinin yüzde 0,66'sini olusturmakta.
Türkiye, 1980'li yillardan itibaren disa açilma, ihracata yönelik sanayi politikalari gelistirme ve AB üyesi olma yönünde hareket etmekte. Bu çaba, TR83 Bölgesi'nin gelecegi açisindan da dikkate alinmali. Bölgenin rekabetçi üstünlüge sahip oldugu ürünleri, yenilikçilik potansiyelini kullanarak gelistirmesi, yeni uzmanlik alanlari yaratmaya yönelmesi ve katma degeri yüksek ürünlerle dis pazara açilmasi, sürdürülebilir kalkinmanin da ön kosulu. Bölgenin öncelikle KEI ve AB çerçevesinde dis ticaret kapasitesini gelistirmesi stratejik önemde. Ancak bu firsati degerlendirebilmek için gerekli standartlarin olusmasini saglamak ve buna yönelik kurumsal yapilari olusturmak gerekmekte. Ayrica, dis dünyanin/pazarin degisimini güncel biçimde izleyecek kurumsal yapilarin olusturulmasi ve pazarlama olanaklarinin gelistirmesi önemlidir. Buna ilaveten, KOBI'lerin hizli ticaret yapabilmesi ve dis dünyaya açilabilmeleri için e-ticaret olanaklarinin artirilmasi, bununla iliskili kurumsal yapilar ve altyapinin yeterli hale getirilmesi ve islerliginin saglanmasi gerekmekte.
TR83 Bölgesi Dis Ticaret ve Rekabet Istihbarat Merkezi, bu ihtiyaçlara cevap vermek üzere tasarlanmis bir yapi olup, BIGEM'in nihai yararlanicilar için sundugu hizmetleri, daha kolay ulasilabilir bir lokasyonda, etki alanini TR83 Bölgesi'ne genisleterek, Kalkinma Ajansinin sundugu destek ile katma degerini artirarak sürdürmesi hedeflenmekte. Böylelikle bölgenin kalkinmasi ve bölge firmalarinin uluslararasi pazarlara hazirlanarak rekabetçi ortama uyum saglayabilmeleri için dogrudan danismanlik destegi ücretsiz olarak sunulacak. https://www.haberler.com/tr83-bolgesi-rekabetcilik-ve-dis-ticaret-11742945-haberi/
