Bölgesel kalkınmayı çevresel sürdürülebilirlikle buluşturmak üzere Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı koordinasyonunda, Dünya Bankası iş birliğinde 400 milyon dolar bütçeli Türkiye Sosyal Kapsayıcı Yeşil Geçiş Projesi (SoGreen) hayata geçiriliyor.
Ülke genelinde kalkınma ajanslarının uygulayıcı olarak yer alacağı SoGreen Projesi; kadınlar ve gençler başta olmak üzere kırılgan grupların ekonomik hayata katılımını artırmayı, yeşil geçim kaynakları oluşturmayı ve sosyal kapsayıcılığı sağlamayı amaçlıyor. Proje ile istihdam olanakları artırılarak sosyal kapsayıcılık güçlendirilecek.
Proje “Kapsayıcı ve Yeşil Yatırımların ve Girişimciliğin Desteklenmesi, Kapsayıcı ve Yeşil Topluluk Ekonomik Tesisleri, Proje Yönetimi ve Kapasite Geliştirme, Şarta Bağlı Acil Durum Müdahale” olarak dört ana bileşenden oluşuyor.
Türkiye Sosyal Kapsayıcı Yeşil Geçiş Projesi (SoGreen) Tanıtım Töreni, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Dünya Bankası Türkiye Ülke Direktörü Humberto Lopez’in katılımıyla, Ankara Grand Mercure Otel'de gerçekleştirildi.
Törene, Kalkınma Ajansları Genel Müdürü Ahmet Şimşek ve Kalkınma Ajansları genel sekreterleri de katıldı. Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı’nı (OKA) temsilen törende Genel Sekreter Mehlika Dicle, Rekabetçi Ekonomi ve Dönüşüm Birim Başkanı Fatih Ege ve Çorum Yatırım Destek Ofisi Koordinatörü Tuğba Purtul Kılıç yer aldı.
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, bölgesel kalkınmayı çevresel sürdürülebilirlikle buluşturmak üzere Dünya Bankası iş birliğinde 400 milyon dolar bütçeli Türkiye Sosyal Kapsayıcı Yeşil Geçiş Projesini (SoGreen) hayata geçirdiklerini söyleyerek, “Kalkınma Ajanslarımızın uygulayıcı olarak yer alacağı SoGreen Projesiyle sosyal kapsayıcı yeşil dönüşüm temalı proje ve programları desteklemeyi, özellikle kadınlar ve gençler başta olmak üzere kırılgan grupların ekonomik hayata katılımını artırmayı, yeşil geçim kaynakları oluşturmayı ve sosyal kapsayıcılığı sağlamayı amaçlıyoruz.” dedi.
Bakan Kacır, törende yaptığı konuşmada iklim krizinin aciliyeti karşısında, çözümün paydaşı olabilecek aktörler olarak daha etkili politikalar izlemek, iddialı hedefler belirlemek ve uygulanabilir çözümler üretmek zorunda olduklarını ifade etti. Türkiye olarak iklim değişikliğiyle mücadeleye yönelik küresel düzeyde atılan yapıcı adımların her daim destekçisi olduklarını hatırlatan Kacır konuşmasında şu mesajları verdi:
Kalkınma Öncelikleri: İklim değişikliğine karşı verdiğimiz mücadelenin önemli bir göstergesi olarak Paris Anlaşması’nı onayladık. 2053 Net Sıfır Emisyon Hedefimizi ilan ettik. Sayın Emine Erdoğan Hanımefendi öncüllüğünde hayata geçirilen “Sıfır Atık” gibi projelerle, uluslararası çevre girişimlerinin hayata geçirilmesine öncülük ediyoruz. Kalkınma önceliklerimiz doğrultusunda; ekonomimizin tüm sektörlerinde yeşil dönüşümü sağlayacak çalışmaları, kamu kurumlarının koordinasyonu ve iş birliğinde hayata geçiriyoruz.
Yeşil Dönüşüm Destek Programı: Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı olarak hayata geçirdiğimiz projelerde, girişimcilerimizin yeşil dönüşüm için yatırım, bilgi birikimi ve teknoloji geliştirme ihtiyaçlarını adresleyen bir yaklaşım sergiledik. Yeşil Dönüşüm Destek Programı ile sanayicilerimizin yeşil dönüşüm yatırımlarını öncelikli teşvik uygulamamız kapsamında destekliyoruz.
Türkiye Yeşil Sanayi Projesi: Sanayimizin uzun vadeli ve sürdürülebilir uluslararası finansman araçlarına erişimi artırmak üzere, son dönemde kapsamlı ve çok boyutlu iş birlikleri gerçekleştirdik. Dünya Bankası iş birliğinde yürüttüğümüz “Türkiye Yeşil Sanayi Projesi” ve "Türkiye Organize Sanayi Bölgeleri Projesi" ile 700 milyon doların üzerinde finansmanı; sanayicilerimize, KOBİ'lerimize ve yeşil teknoloji girişimlerimize kazandırdık.
Türkiye Sanayi Karbonsuzlaştırma Yatırım Platformu: Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası iş birliğiyle hayata geçirdiğimiz 'Türkiye Sanayi Karbonsuzlaştırma Yatırım Platformu'yla, sanayimizin yeşil dönüşüm yatırımlarına 2030’a kadar 5 milyar avroluk uluslararası finansman sağlamak adına önemli bir adım attık.
Yerel Kalkınma Hamlesi: Yerel Kalkınma Hamlemiz doğrultusunda; yeşil dönüşümü, ekonomik refahın ülke geneline dengeli yayılması için önemli bir fırsat olarak değerlendiriyoruz. Kalkınma ajanslarımız bu anlayışla, 81 ilde yerel potansiyeli harekete geçiriyor. Şehirlerimizin yeşil ekonomiye geçiş sürecine rehberlik ediyor.
Yeşil Dönüşümde Öncü Uygulamalar: Kuruluşlarından bu yana kalkınma Ajanslarımız; yeşil dönüşüm ve iklim değişikliğiyle mücadele başlıklarında 530 projeye 3 milyar 700 milyon lira destek verdi. Yeşil dönüşümde öncü uygulamalara imza attı. Güney Marmara Kalkınma Ajansımız koordinasyonunda İlk Yeşil Hidrojen Tesisi’ni faaliyete geçiriyoruz. İzmir Kalkınma Ajansımız yürüttüğü yatırım, tanıtım, strateji ve analiz çalışmalarıyla; rüzgâr sanayii kümelenmesi için ideal bir merkez konumundaki İzmir’e 1 milyar Dolarlık rüzgâr sanayii yatırımının kazandırılmasına aracılık etti.
Bölgesel Gelişme Ulusal Stratejisi: Bölgesel kalkınma çalışmalarımızın beş yıllık yol haritası olan 2024-2028 Bölgesel Gelişme Ulusal Stratejimizde; Kaynak verimliliği ve döngüsel ekonomi uygulamalarının yaygınlaştırılmasını, yeşil işlerin ve girişimlerin desteklenmesini ve mavi büyümeye yönelik potansiyellerin değerlendirilmesini önceliklerimiz olarak belirledik.
SoGreen Projesi: Bugün de; bölgesel kalkınmayı çevresel sürdürülebilirlikle buluşturmak üzere Dünya Bankası iş birliğinde 400 milyon dolar bütçeli Türkiye Sosyal Kapsayıcı Yeşil Geçiş Projesini hayata geçiriyoruz. Kalkınma ajanslarımızın uygulayıcı olarak yer alacağı SoGreen Projesiyle sosyal kapsayıcı yeşil dönüşüm temalı proje ve programları desteklemeyi, özellikle kadınlar ve gençler başta olmak üzere kırılgan grupların ekonomik hayata katılımını artırmayı, yeşil geçim kaynakları oluşturmayı ve sosyal kapsayıcılığı sağlamayı amaçlıyoruz.
Projenin Bileşenleri: Kapsayıcı ve Yeşil Yatırımlar ile Girişimciliğe Destek bileşeniyle; KOBİ’lerimizin yeşil ekonomiye katılımını sağlıyoruz. Aynı zamanda kadınların ve gençlerin yeşil ekonominin sunduğu fırsatlara erişimini kolaylaştırıyoruz. Bu doğrultuda bin 800’den fazla KOBİ’nin yeşil dönüşüm projesine 180 milyon dolar faizsiz kredi desteği sunuyoruz. 3000’den fazla kadın ve genç girişimciye, mikro/küçük girişimci, kooperatif ve üretici birliğine toplam 32 milyon dolar hızlandırıcı ve kuluçka desteği sağlıyoruz.
Yeşil Altyapı Proje Destekleri: Kapsayıcı ve Yeşil Topluluk Ekonomik Tesisleri bileşeninde; yerel idarelerin ve kamu kurumlarının 175 yeşil altyapı projesine 172 milyon Dolar hibe desteği sağlayacağız.
Yeşil Dönüşümde Ekonomik Fırsatlar: Proje yönetimi ve kapasite geliştirme bileşeninde; kalkınma ajanslarımız, bölgelerin yerel potansiyelini ortaya çıkarmak için 'Yeşil Dönüşümde Ekonomik Fırsatlar Analizi” tamamlayacak. Ülkemizde iklim değişikliğiyle mücadele hususunda bölgesel risk ve ihtiyaçları ortaya koyacak bu çalışmalar, önümüzdeki dönem projelendirme ve politika geliştirme süreçlerimiz için bir referans teşkil edecek.
Acil Durum Müdahale Bileşeni: Projenin dördüncü ve son bileşeni ise Acil Durum Müdahale Bileşenidir. Bu bileşenle; olası bir afet veya kriz karşısında, hızlı ve etkili bir yanıt verilebilmesini sağlayacak finansal kaynak oluşturmayı amaçlıyoruz.
Çağrı Müjdesi: Projenin ilk fazında yaklaşık 1 milyar TL’lik hızlandırma desteğini mikro ve küçük işletmelerimiz ile kooperatif ve birliklerimizin kullanımına sunmak üzere Haziran ayında çağrılara çıkacağımızın müjdesini de bu vesileyle paylaşıyorum. 2025 yılının ikinci yarısında ise yeşil dönüşüme yönelik güdümlü projelerde ve işletmelerimize yönelik geri ödemeli finansman desteğinde ilk çağrıları başlatacağız.
Dünya Bankası Türkiye Ülke Direktörü Humberto Lopez törende yaptığı konuşmada, projenin Türkiye için kilometre taşı olacağını belirterek, banka olarak böyle bir projeyi desteklemekten memnuniyet duyduklarını söyledi.
İklim değişikliğine ilişkin farkındalığın artık çok daha fazla arttığına dikkati çeken Lopez, şöyle devam etti: "Artan küresel ısınma Türkiye'yi daha önemli bir ülke haline getiriyor. İklim değişikliğinin etkisinin Türkiye'de de artacağını biliyoruz, bu yüzden harekete geçmek gerekiyor. Türkiye, yenilenebilir enerji hedefiyle dünya çapında lider konumda. Türkiye'deki yeşil gündem, bu büyümeyi, istihdam gündemini de lokomotif düzeyde tetikler."
Lopez, nitelikli iş de oluşturulması gerektiğine işaret ederek, SoGreen ile kimseyi geride bırakmamayı, insanların elinden tutarak onlarla birlikte yürümeyi planladıklarını anlattı. Yeşil gündem denilen konunun bir istihdam gündemi olduğunu vurgulayan Lopez, şu değerlendirmede bulundu: “Biz projeyle 18 bin kişiye ulaşmak istiyoruz. Bunlar rekabet gücüne sahip yeni işlere sahip olsunlar istiyoruz. Artı 5 bin kadar küçük ve mikro işletme bulacağız. İşte finansmana erişim sıkıntısı yaşayan işletmeler, küçük işletmeler olacak ve onların da büyümesini sağlayacağız. Bu bağlamda bir başka amacımız kadınlara ulaşmak. İş gücü piyasalarına katılımda sıkıntı yaşayan kadın ve iş gücü piyasalarına erişimde sıkıntı yaşayan gençlerin istihdam oranı toplumun diğer kesimlerine göre düşük olan bu dezavantajlı gruplara ulaşıp, onların istihdam oranlarını artırmak ve onlara destek vermek istiyoruz. Dolayısıyla iklim değişikliğinden istihdama, istihdamın niteliğinden, kalitesinden, kapsayıcılığına kadar projenin birçok önemli ayağı var. Bu yüzden bu proje çok önemli. Bu inovatif ve yenilikçi bir proje. Böylesi bir proje ilk kez yapılıyor bizim elimizde de. Bu bağlamda Türkiye'ye, Dünya Bankasına bu önemli projede çalışma fırsatını tanıdığınız ve izin verdiğiniz için teşekkür ederim."
"Türkiye uyum sağlayan değil, yön veren ülke olacak": Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Kalkınma Ajansları Genel Müdürü Ahmet Şimşek de iklim değişikliğinin artık gelecek nesillerin değil, bugünün krizi olduğunu belirterek, bu krizle mücadelenin yalnızca çevre politikalarının değil, ekonomik, toplumsal ve yerel kalkınma politikalarının meselesi haline geldiğini söyledi.
Türkiye Sosyal Kapsayıcı Yeşil Geçiş Projesi'nin çevre, ekonomi ve toplumsal eşitliği aynı çatı altında buluşturan bütüncül dönüşüm adımı olduğuna dikkati çeken Şimşek, şu ifadeleri kullandı:
"Projemizi tasarlarken 3 temel gerçeği göz önünde bulundurduk. Birincisi, Türkiye iklim değişikliğinin etkilerini en yoğun yaşayan ülkelerden biri. Bu nedenle yerelden başlayarak etkili adımlar atmak zorundayız. İkincisi, Avrupa Yeşil Mutabakatı ve sınırda karbon düzenlemesi gibi politikalar ihracatımızı ve rekabet gücümüzü doğrudan etkiliyor. Üçüncüsü, bölgeler arasında kaynaklar, üretim yapısı ve sosyal koşullar farklı. Bu farklar yeşil dönüşümün herkesi aynı şekilde etkilemeyeceğini ve kapsayıcı politikaların şart olduğunu gösteriyor. Bu nedenle proje sadece çevreci değil, toplumun her kesimini içine alan adil bir dönüşümdür."
Şimşek, projeyle 81 ilde girişimcilere, mikro ve küçük işletmelere, kooperatif ve üretici birliklerine kuluçka ve hızlandırma desteği sunacakları bilgisini vererek, yeşil teknolojilere geçmek isteyen işletmelere geri ödemeli finansman imkânları sağlayacaklarını, yeşil dönüşümün önünü açacak altyapı yatırımlarını destekleyeceklerini dile getirdi.
Tüm bunları yaparken gençleri, kadınları, üreticileri ve dezavantajlı grupları öncelikli olarak destekleyeceklerini vurgulayan Şimşek, şunları kaydetti: "Proje bakanlığımız koordinasyonunda yerel bilgi, proje geliştirme ve uygulama kapasitesine sahip kalkınma ajanslarımızla ilgili ve şeffaf bir şekilde geçirilecek. Hedefimiz önümüzdeki süreçte ülkemizin yeşil geçişini hızlandıracak, etkili, örnek ve ölçeklenebilir projelerin en kısa sürede uygulanmasıdır. Proje sadece karbon salımını azaltmak için değil, aynı zamanda eşitsizlikleri azaltmak ve topyekûn kalkınmamızı sağlamak için hayata geçiyor. Bu proje büyüdükçe doğamız korunacak, işletmelerimiz dönüşecek, toplumumuz kazanacak ve Türkiye bu alanda sadece uyum sağlayan değil, yön veren bir ülke olacak."
Orta Karadeniz’de Yeşil Ekonomi Fırsatı
Proje uygulama sürecinde Ajanslar aktif rol alacak. Bölgelerde projenin uygulanmasına dair gerekli insan kaynağının önemli kısmı da Ajanslardan sağlanacak. Ayrıca yeşil ekonomik fırsatlar ve zorlukların analizine dair bölgesel rapor hem Ajansın mevcut çalışmaları ve analizleri hem de ilerleyen dönemlerde sahadan elde edeceği veriler üzerinden şekillendirilecek.
Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı (OKA) 2024 yılı aralık ayından bu yana projenin Ajans Yönetim Kurulu üyeleri ve yerel paydaşlara tanıtımı, bileşenler kapsamında alt projelerin şekillenmesi, çalışma gruplarına katılım sağlanması ve desteklerin olgunlaştırılmasına dair sürece katkı verdi. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından Haziran ayı için verilen çağrı müjdesi kapsamında bölgemizde de Hızlandırıcı Hibe Desteği çağrısına çıkılarak mikro ve küçük işletmeler ile kooperatiflerin yeşil dönüşüme adaptasyonu desteklenecek.
Proje kapsamında Amasya, Çorum, Samsun ve Tokat illerine yaklaşık 400 milyon TL kaynak kullandırılması planlanıyor. Bu kaynak ile 50’den fazla KOBİ, 30’dan fazla mikro işletme ve kooperatif, 50’den fazla kadın ve genç girişimci desteklenecek. Ayrıca, en az 6 yenilikçi, yeşil ve sosyal kapsayıcı altyapı projesi hayata geçirilebilecek.
Bölgemizde çimento, tuğla, seramik ve cam üretimi gibi yüksek enerji tüketen, kömür madenciliği ve demir-çelik işleme, otomotiv, kimyasal ve sentetik malzeme üretimi gibi çevresel yükü olan sektörlerin proje kapsamında yeşil dönüşüme uyum sağlaması bekleniyor. Geleneksel atık işleme yöntemleri kullanan işletmelerin de bu süreçte yenilikçi çözümlerle desteklenmesi hedefleniyor.
SoGreen Projesi, bölgemizdeki ekonomik büyümeyi hızlandırırken sosyal kalkınmayı da destekleyecek. Projenin kadınlar, gençler ve kırılgan grupları kapsayan yapısı, Orta Karadeniz’in rekabetçi ve sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşmasına önemli katkılar sağlayacak.
Yeşil ekonomi sürecinde Orta Karadeniz Bölgesi’ne önemli bir fırsat sunan projeden, OKA’nın aktif katkılarıyla maksimum verim alınması hedefleniyor.
