Samsun Damizlik Manda Yetistiriciligi Birligi Baskani Ismail Metin, "Kizilirmak Deltasi'nda su anda 6 bin manda var. 20 bin manda deltaya hiç zarar vermeden yasayabilir" dedi.
Ismail Metin yaptigi açiklamada, Türkiye'de nesli tükenmekte olan Anadolu mandasi irkini çogaltmak maksadi ile Damizlik Manda Yetistiriciligi Birligi'nin 2008 yilinda kuruldugunu hatirlatti. Metin, "Delta olmazsa manda olmaz, manda olmazsa delta olmaz. 1980'li yillarda deltamizda manda sayisi 2 bin civarindaydi, bugün itibariyle 6 bin adet anaç mandamiz mevcuttur. Basta bakanligimizla beraber Anadolu islah mandasinin çalismalarini baslattik. Türkiye genelinde basladi ancak yogunluk Bafra ilçemizde. 2008 yilinda süt ortalamamiz 3 kilo iken, 2011'de baslattigimiz proje ve çalismalarimiz dolayisi ile bugün süt ortalamamamiz 5 kilo, hedefimiz ileride 8 kilo. Manda deltada otluyor, deltanin ekolojik dengesini sagliyor. Göllerde yürüdügü zaman balik yavrularina yollar açiyor. Manda otlarken kuslar sirtlarindaki parazitlerle besleniyor. Kuslar ile mandalar aile seklinde deltada yasiyor" diye konustu.
Mandalarin dogal ortamda otlama sürelerinin 6 ay oldugunu, diger alti ayda da ahir ortaminda kaldigini belirten Metin, "Ahir ortamindaki süt potansiyelimizi elde ediyoruz ama delta için süt potansiyelimizi elde etmek için mobil sagim sistemi projemiz var. Bakanligimizla yapmis oldugumuz çalismada mobil sagim sistemi projemizi baslattik. Günde yaklasik 15 bin ton sütümüz elde edilecek. Anadolu mandasinin irkini kaybetmemeye çalisiyoruz. Mandalar deltada hep iç içe oldugu için akrabalik seviyeleri yüksek. Diger illerden damizlik meteryan getirdik. Yani erkek bogalar getirdik, kan kattik. Manda sütünden dogal olarak süt, kaymak, yogur peynir üretiyoruz. Kaymaktan Bafra'da kaymakli lokum üretimi yapiliyor. Bu kaymagin raf ömrünü biraz daha uzatma çalismalarimiz var. Kizilirmak Deltasi ziyaretçi merkezinde bu manda sütünden ürettigimiz ürünleri sergiliyoruz, satiyoruz, gelen misafirlere ikram ediyoruz. Mandanin verimlilik dönemi 2 yasindan 30 yasina kadar. 30 yasindan sonrada Eti kullanim için sucuk, pastirma gibi ürünlerde kullaniliyor. Mandalarin süt verimliligi azaldiktan sonra ve bu mandalarin verimsiz erkeklerinden kesim yapiliyor. Anaç manda kesimi kesinlikle Samsun ilimizde yoktur. Mandalar için makineli sagim sistemi baslattik. Deltadaki isletmelerin 3'te 1'i makineli sagim sistemine geçti. Bu yilki çalismamizda soguk tank sistemine geçtik. Soguk tank temin edip sütleri bir araya toplamayi hedefliyoruz" seklinde konustu.
"Mandamizin ürününü 'Bafmanda' diyerek markalastirdik. Marka patentini aldik" diyen Ismail Metin su bilgileri verdi: "Sanayi sistemine geçmek üzereyiz. Insaatlarimiz devam ediyor. Tüm Türkiye degil uluslararasi çalismayi hedefliyoruz. Samsun Valiligimiz ile biz Türkiye'nin neresinde fuar varsa ordayiz. Buradaki manda ürünlerimizi oralarda sergiliyoruz. Benim atalarim zamaninda Samsun ve ilçelerinin tüm mandalari burada otlardi. Burada 1 milyon manda olurdu. Kizilirmak Deltasi o zamanlar daha güzeldi çünkü dikenleri görüntüleri bozan bitkileri manda otlayarak temizlerdi. Deltamizda su anda 6 bin manda var. 20 bin manda su anda deltaya hiç zarar vermeyecek sekilde yasayabilir. Bir profesörümüz arastirma yapti. Manda yumurtaya basmazmis. Kus yavrularinin yuvalarina zarar vermezmis. Bu olay belgelenip kanitlanmistir. Diger canlilarla komsuluk bagi yüksek bir hayvan. Ne kadar çok manda yetistirirsek ne kadar çok ürün elde edersek Türkiye'ye organik ürünleri ulastirabiliriz. Gida teröründen kurtulmus oluruz."
