Tibbi Aromatik Bitki Isleme Tesisi Köylüyü Kalkindiracak
Tokat’ta kirsal alanda insaati devam eden 6 milyon TL’lik tesiste islenecek olan tibbi aromatik bitkilerin yurt disina ihraç edilerek yöre halkina is ve ekonomik girdi saglanmasi bekleniyor.
Tokat’in Çamlibel beldesi Behrem Mahallesi’nde girisimci 50 yasindaki Mustafa Erden, kendi topraklarina uzman oldugu tibbi aromatik bitkilere yönelik yatirim yapmak için kollari sivadi. Uludag Üniversitesi Uluslararasi Iliskiler ve Kocaeli Üniversitesi Tibbi Aromatik Bitki Teknolojisi Programi mezunu olan Erden’in, AB programi çerçevesinde Kirsal Kalkinmayi Destekleme Kurumu Tokat Il Koordinatörlügü 13. dönem ipard programina sundugu yaklasik olarak 6 milyon TL’lik “Meyve, Sebze Depolama ve Pazarlama tesisleri” projesi kabul edildi. 3 bin 950 metre kare kapali alani olacak tesiste sarimsak, nane, reyhan, kekik, salep gibi bitkileri islenerek pazara sunulacak. Ayrica soguk hava depolarinda yas sebze ve meyveler depolanabilecek. Çiftçi dönüm basina daha yüksek oran da kar birakan ürünlerle kazanci artacak. Tesis faaliyete geçtiginde bölgede bulunan çimento fabrikasindan sonra yöre halkina kazanç saglayacak ikinci bir tesis olacak.
Köy hayatinda büyük zorluklar çeken kadinlarin bu tesis sayesinde is imkani bulabilecegini ifade eden Erden, 125 kisinin çalisabilecegi tesiste sezona göre bu rakimin 400 kisiye çikabilecegini söyledi. Beraberce çalisacaklari bir çiftçi zinciri olusturmayi arzu ettiklerini ifade den Erden, tesisin basta Çamlibel olmak üzere Artova, Yesilyurt ve Sulusaray ilçeleri olmak üzere 5 bin aileye kazanç saglamasini beklediklerini söyledi. Talebe göre çiftçiye fide dagitarak tesvik edeceklerini belirten Erden, “Çiftçimiz kapisinin önünde olsun, 2-3 dönümlük arazide ürünleri yetistirip bize satacaklar. Bizler tesisimizde isleyip, geregi gibi depolayip kurutma ve ögütme ünitelerinden geçirip saglikli kosullarda paketleyip bunun ihracatini yapacagiz” dedi.
Ögütülmüs sarimsaga talebin çok fazla oldugunu ifade eden Erden, “Et entegre tesisleri, döner sirketlerinde sarimsak kullanimi çok yaygin. Daha da yayginlasacagi kanaatindeyim. Bu sene sarimsagin kilosu 10-13 TL arasinda. Bu imkanlardan çiftçimiz faydalanabilir. Az bir girdi ile önemli bir kar elde edebilir. Pancarin kilosu 15 kurus, sarimsagin kilosu 13 lira. Arada büyük bir rakam var. Kekik ilk sene ekildigi zaman 7 sene toprakta kalabiliyor. Her sene yeninden biçilebiliyor. Kekigin kilosu da bugün itibariyle 7-8 lira. Bu bölgede biz 3 yildir kekik ve sarimsak üretimi yapiyoruz. Ama çiftçimiz pancar disinda bu ürünlerden fazla ekim yapmiyor. Bu tesisle çiftçimize alternatif gelir sunacagiz. 43 çesit bitki yetistirme imkani var. Bunu çiftçimizle beraber kol kola girerek bunun üretimini yapacagiz” diye konustu.
Sarimsak, soganla alakali olarak yapilan üretimlerde bakteri, mantar ve virüslerle bulasik hale gelen ürünün pazar payini etkiledigine dikkat çeken Erden, “Tesisimizde ürünün mahiyetine göre pazara hazirlayabilecegimiz için hem pazar payini artiracak hem de insanimizin maddi açidan daha yüksek imkanlar elde etmesine neden olacak. Bizzat piyasada kabul edilen ürünlerin fidelerini çiftçimize ulastiracagiz Nane, reyhan, kekik, sarimsak bunlarin ekimlerini çesitlendirecegiz” seklinde konustu.
Erden, yüzde 50’si hibe olan tesisin iki ayri alanda üretim ve pazarlamaya yönelik insa edildigini ifade ederek açiklamalarina söyle devam etti: “Kirsal alanda yapilan bu yatirima hayata geçirme anlaminda elektrik ve suyunu getirme noktasinda büyük zahmetlerimiz oldu ama bu bizi yildirmadi. Sayin Vali beyin manevi destekleri oldu. Aromatik bitkilerle ilgili önemli tavsiyeleri oldu. Bizde topluma yönelik sosyal ve ahlaki yönü oldugu için bu projeyi yaptik. Ama sikintilarimiz olmuyor degil. Finansal açidan problemler yasiyoruz. Suana kadar bu tarlaya gömmüs oldugumuz para 1 milyon 965 bin TL geçenlerde bir eksper geldi. Burayi degerlendirdi fiyat olarak koydugu rakam 150 bin lira. Bu bizi sikintiya sokuyor. Trafosu, elektrik direkleri ile elektrikçiye ödedigimiz para 215 bin TL, bunun betonu, demiri, isçiligi, projesi, ruhsati, yapi denetimi var. Her adimi takip edilen kontrol altina olan bir fabrika. Su ana kadar bankalara kredi anlaminda basvurduk ama olumlu cevap alamadik. Kendi imkanlarimizla bu seviyeye kadar getirdik. AB’nin kesinlesmis 3 milyon hibesi olan bir tesis. Bu anlamda 1 milyon TL’lik kredi talebimiz bankalari nasil sikintiya sokacak anlamadim.”
