Kavkaz trenferi hattinda su ana dek 1626 vagon ile 89 bin 400 ton yük karsi kiyiya tasinarak ihracat gerçeklestirildi. Karsidan bu tarafa yapilan ithalatta ise 172 vagon ile 14 bin 500 ton yük tasindi.
Samsun Kavkaz Tren Feri Hatti Türkiye ve Rusya Federasyonu ulastirma bakanlari tarafindan 19 subat 2013 tarihinde hizmete açilmisti. Rusya’dan Orta Asya ve Orta Dogu’ya kombine yük tasimaciliginin Türkiye üzerinden yapilmasini saglayan Samsun – Kavkaz Tren Feri Hatti resmi açilis töreni dönemin T.C Ulastirma Denizcilik ve Haberlesme Bakani Binali Yildirim ve Rusya Federasyonu Ulastirma Bakani Maxim Y. Sokolov’un katilimlari ile Samsun Limani Sanayi Rihtimi’nda yapilmisti.
Türkiye ve Rusya arasinda demiryolu hat açikliklarinin farkli olmasi nedeniyle yapilan demiryolu tasimaciligini mümkün hale getirmek amaci ile 2005 yilinda baslatilan Samsun Kavkaz arasinda Tren Feri Hatti Kurulmasi Projesi ile genis hat açikligina sahip vagonlar Rusya’nin Kavkaz Limani’ndan tren ferilerine bindirilmekte ve Samsun Limani’na getirilmekte. Burada da Türk demiryolu hat açikligina uygun (UIC) bojilerle degistirilerek demiryolu sebekesinde ya da Türkiye üzerinden transit olarak Orta Dogu ve Avrupa ülkelerine tasiniyor. TCDD gabarisine uygun olmayan Rus vagonlarindaki yükler ise, Samsun Limani'nda karayolu araçlarina veya TCDD vagonlarina aktariliyor.
Proje ile hinterlandinda yaklasik 400 milyon nüfus bulunan Türkiye, kuzey-güney ve bati-dogu koridorlari üzerinde etkin bir konuma gelecek. Türkiye ve Rusya arasindaki ticaretin gelisimine katkida bulunacak, Karadeniz limanlarina yapilacak baglantilarla TRACECA koridorunu gelistirecek. Türkiye ve Rusya üzerinden Karadeniz'e kiyisi olan ülkeler (Ukrayna, Romanya, Bulgaristan), Türki Cumhuriyetler ve Iskandinav ülkelerinin Akdeniz, Ortadogu, Orta Asya, Hindistan ve Çin baglantisini da saglayacak. Yatirim maliyeti 10 milyon TL olan ve ilk asamada yillik 200 bin ton tasima yapilmasi planlanan proje; Türkiye ile Rusya arasinda bir kombine tasimacilik sistemi olusturarak, tasima maliyetlerinin azaltilmasini ve tasima sürelerinin kisaltilmasini saglayacak diye düsünülmüstü.
Projenin baslangici limanin özellestirilmesi ile hiz kazandi. Açilis öncesi devam eden seferler deneme baglaminda idi ve açilistan sonra bu hattin ticareti de hareketlendi. Ancak henüz istenilen seviyede degil. Bunun sebepleri arasinda birçok etken var. Örnegin; bölge ihracatçisi malini tir ile yani ro-ro gemileri ile gönderme aliskanligina sahip. Zaten ithalatta kavkaz trenferi hatti çok tercih edilmiyor. Yani yük daima karsi kiyiya tasinirken kavkaz trenferi ile bu kiyiya yük gönderilmiyor. Çünkü gönderilecek yükün vagonu 10 liraya mal oluyor ise tir ile bunu 2 liranin altinda mal etmek mümkün. Tirlar Rusya’ya mal tasidiklarinda Türkiye’ye geri dönerken de bos gelmemek için mazot maliyetine yük aliyorlar. Bir yenilik geldiginde önce baskalari denesin eger oluyor ise deneriz anlayisi hakim. Öte yandan kavkaz trenferi hattinin daha fazla tanitilmaya ihtiyaci var.
Kavkaz Trenferi hattini isleten UPM Feribot ve Liman Hizmetleri firmasinin acenteligini yapan Yelken Denizcilik ve TIC. LTD.STI. Genel Müdürü Selman Sevinç, kavkaz trenferi hattinin özellikle Rusya tarafinda Moskova Türkmenistan, Özbekistan, Kazakistan hattinda ana istasyona agir tonajli yükü olan ihracatçilar için uygun oldugunu söyledi.
Sevinç; “ Kavkaz Trenferi hattinin tanitimi noktasinda sikintilar var. Ama bu nedenlerden bir tanesi. Biz Antalya’dan Rusya’ya bu hat ile mermer gönderdik. Yani ihracatçi bunu ögrendiginde eger kendisi için avantajli ise kullaniyor. Bu tür operasyonlarda zaman ve maliyet en önemli faktörler. Kavkaz trenferi hattini kullanilmasi gidecek malin ulasma süresi ve maliyetler ile alakali bir durum. Bir vagon yaklasik 65-70 ton yük aliyor. Sizin yükünüz hem agir bir yük hem de ana istasyonlarin bulundugu destinasyon üzerine gidecek bir yük ise en avantajlisi Kavkaz Trenferi hatti. Lojistikte farkli kosullar çoktur ve bu kosullar rantabil seçenegi belirler. Bütün bunlara ragmen bu hat çok daha fazla ivme kazanma potansiyeli olan bir hat. Su anda yas sebze ve meyve tasinamiyor bu hat ile. Ancak alt yapi çalismalari sürdürülüyor. Yas sebze ve meyve de tasinabilecek. “ dedi.
Amerika’dan Özbekistan’a 10 bin tonluk pirinç yükünü Samsun Kavkaz Trenferi Hatti’nda 141 vagon ile tasiyarak daha önceden transit geçen bir yük ile ülkemize döviz kazandirildigini anlatan Sevinç; “ En çok ihracat yapan ülke Çin’dir. Dolayisi ile yük hep Çin’den çikarak dünyaya dagilir. Karadeniz’deki hat ise Gürcistan Poti limani merkezlidir. Çin’den gelen yükler Gürcistan Poti limanina girer burada kara ve demir yolu ile CIS dedigimiz Bagimsiz Devletler Toplulugu ülkelerinin içlerine gider. Biz Kavkaz Trenferi hatti ile bu zinciri kirdik. Daha önceden Amerika’dan gelen bu pirinç yükü Poti limanina gelirken biz Samsun Kavkaz Trenferi hattini kullanarak ülkemize döviz kazandirdik. Bu yük önce konteyner ile Samsun‘a geldi. Konteynerleri dogrudan trenferiye yükledik ve Rusya üzerinden Özbekistan’a götürdük. 15 günde Samsun’dan Özbekistan’a ulasti yük. Tek bir çuval pirinçte zarar görmedi. Bunu neden söylüyorum Poti limani üzerinden daha önce gerçeklestirilen tasimada aktarmalardan dolayi yüzde 5 oraninda zayiat yasanmis. Dolayisi ile biz bu basarilarimiz ile talebin sürecegine inaniyoruz.“ seklinde konustu.
Samsun Kavkaz Tren Feri Hatti’ndan yapilan ithalatin ise sadece bugday ve gübre oldugunu dile getiren Sevinç bu hatti Samsun disindaki firmalarin ihracat için kullandigini söylüyor.
Sevinç; “ Samsun’daki ihracatçilarin Pazar darligi bu hatti kullanmalarina engel. Sadece bizim kavkaz trenferi hattini tanitmamiz anlatmamiz sorunu çözmüyor. Samsunlu ihracatçinin mal gönderecegi müsterisi yok ise bu hatti ne yapsin.” diyor.
