Ülkemiz ile Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı arasında imzalanan Serbest Ticaret Anlaşması (STA), 01 Ocak 2021 tarihinde yürürlüğe girmiş olup, söz konusu anlaşma ile ülkemizden Birleşik Krallığa yapılan sanayi ürünleri ihracatının mevcut durumu korunurken, anlaşmanın tarım sektörüne olası etkileri de kamuoyunun gündemine gelmiştir.
Bu çerçevede, Ajansımız bünyesinde faaliyet gösteren TR83 Rekabetçilik ve Dış Ticaret Destek Merkezi tarafından "Türkiye Cumhuriyeti ile Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı Arasında İmzalanan Serbest Ticaret Anlaşması'nın Analizi ve Çorum İli Değerlendirmesi Araştırma Raporu" hazırlanmıştır.
Ülkemiz ile Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı arasında imzalanan Serbest Ticaret Anlaşması (STA), 01 Ocak 2021 tarihinde yürürlüğe girmiş olup, söz konusu anlaşma ile ülkemizden Birleşik Krallığa yapılan sanayi ürünleri ihracatının mevcut durumu korunurken, anlaşmanın tarım sektörüne olası etkileri de kamuoyunun gündemine gelmiştir.
Bu çerçevede, Ajansımız bünyesinde faaliyet gösteren TR83 Rekabetçilik ve Dış Ticaret Destek Merkezi tarafından "Türkiye Cumhuriyeti ile Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı Arasında İmzalanan Serbest Ticaret Anlaşması'nın Tarım Sektörü Yönünden Analizi ve Samsun İli Değerlendirmesi Araştırma Raporu" hazırlanmıştır.
Bu raporda, ülkemizin ihracata ilişkin makro ekonomik hedeflerine yönelik karar alıcılara ve araştırmacılara bilgi sağlamak amacıyla 2017 yılında TR83 Bölgesi’nın (Amasya, Çörüm, Samsun, Tokat) ihracat ve ithalat değerleri fasıllar uyarınca incelenmiştir. Her bir ticaret faslının ithalat ve ihracat tutarları ile kg cinsinden miktarları analiz edilmiştir. Bu suretle, 2016 yılına da kıyasla 2017 yılında Bölgenin dış ticaretinin gittiği yön ve geleceğe dair hedefler konusunda fikir elde ederek öneriler geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Raporda kullanılan dış ticaret verileri, TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) Başkanlığı, Bilgi Dağıtım ve İletişim Daire Başkanlığı’ndan resmi yazıyla istenerek elde edilmiştir. Alınan veriler, TR83 Bölgesi illerinin fasıl bazında yaptığı ihracat ve ithalatı toplam değer ($ bazında verilmektedir) ve kg bazında göstermektedir. Rapor hazırlanırken, veriler ihracat ve ithalat ayrı ayrı olarak fasıl adlarına göre sıraya dizilmiş, daha sonra her faslın alt toplamı alınarak raporda kullanılmıştır.
Girişimcilik kavramı ve Türkiye'de Girişimcilik çalışmasında girişimcilik kavramı iktisadi olarak incelenmiş ve girişimci ifadesi ticari girişimcilik ile sosyal girişimciliğin kalkınmadaki önemli rolüne değinilmiştir. Sosyal girişimcilikte yenilikçi yaklaşımlar ve girişimcilik kavramları tanımlanmıştır.
Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı tarafından hazırlanan TR83 Bölgesi İnsan Kaynakları Analizi raporuyla amaçlanan TR83 Bölgesi'nde daha aktif bir işgücü piyasasının oluşturulabilmesine yönelik bölgenin işgücü piyasasının ve eğitim sisteminin mevcut durumunu analiz etmek olmuştur.
Toplumsal Cinsiyet Eşitliği konusunda farkındalığının artırılması ve daha geniş kitlelere ulaşılabilmesi amacıyla Türkiye ve TR83 Bölgesi’nde Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve Kalkınma Raporu hazırlanmıştır. Raporda Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve Kalkınma’da Ana Yaklaşımlar tarihsel bir perspektifle ele alınmış, Türkiye’de Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinde Yasal Çerçeve bölümü ile Türkiye’de son yıllarda yapılan hukuki düzenlemeler incelenmiş; nüfus, eğitim, istihdam, çalışma hayatı, şiddet, karar alma mekanizmalarına katılım konularında Amasya, Çörüm, Samsun ve Tokat illeri ve Türkiye istatistikleri ile diğer düzey 2 bölgeleri ortalamaları da sunularak Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve Kalkınma Göstergeleri bölümünde ele alınmıştır. Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı Tarafından Desteklenen Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin Sağlanmasına Yönelik Projeler ise yine bu raporda yer almıştır.
Ülkemizde yatırımların ve istihdamın artırılması, ihracatın ve KOBİ’lerin desteklenmesi, bölgesel dengesizliklerin giderilmesi, Ar-Ge faaliyetlerinin desteklenmesi gibi farklı amaçlara yönelik pek çok kurum tarafından çeşitli teşvik programları uygulanmaktadır. Sağlanan bu teşvik ve desteklerin bir araya getirilmesi ve bölgedeki tüm paydaşlarımızın bu desteklerden haberdar olması amacıyla Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı Türkiye’de Sağlanan Teşvik ve Destekler Rehberi’ni hazırlamıştır. Rehberde kurumların sağladıkları desteklerin miktarı, süresi, uygun başvuru sahipleri, içerdiği konular gibi özet ve amaca yönelik bilgiler verilmiştir.
Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı gelecek dönemdeki çalışmalarına yol vermesi amacıyla 128 paydasın katılımı ile TR83 Bölgesi’nde Ar-Ge ve İnovasyon ile Yenilenebilir Enerji konusunda bir anket çalışması yapmıştır.
Bu çalışmanın amacı, OKA tarafından TR83 Bölgesi’ndeki imalat yapan firmaların ihracat konusundaki kapasiteleri, beklentileri, ihracat yapmaları önündeki engellerin ve karşılaşılan zorlukların ölçülmesi ve bunlara ilişkin değerlendirme ve öneri geliştirmektir.
Bu çalışmanın kapsamı, TR83 Bölgesi’nde imalat sektöründeki firmaları içermektedir, yani Nace Rev.2 Kodu C:İmalat olan firmalardır.
Üst kısımda belirtilen, anketi dolduran firmalar değerlendirmeye alınmıştır. Çalışma birkaç bölümden oluşmaktadır. Çalışmanın başında TR83 Bölgesi’nın ihracatı ile ilgili kısa bilgiler verilmiştir. Böylece, TR83 Bölgesi’nın ihracat konusunda mevcut durumu ortaya koyulmaktadır. Ardından, imalatçi firmaların doldurduğu anketin detaylı bir görünümü ortaya koyulmaktadır. Toplam 47 adet soru hazırlanmış olup verilen cevaplar doğrultusunda anket katılımcıları yönlendirmiştir. Anket bir elektronik anket aracıyla hazırlanıp Bölgedeki imalatçi firmalara gönderilmiştir. 60 firmadan gönderilen cevaplar derlenmiştir. Yine bu kapsamda, hem girilen anket sayısını artırmak, hem de yüz yüze bilgiler alabilmek amacıyla imalat sektöründeki özel sektör firmalarına saha ziyaretleri gerçekleştirilmiştir. Alınan bilgiler, derlenerek alt başlıklar altında sunulmuştur. Bir sonraki bölümde ihracat desteği veren firmaların destekleri anlatılmakta; son bölümde ise değerlendirme ve öneriler sunulmaktadır.
Çalışmada amaçlanan hedef, Düzey2 bazında EUROSTAT (Avrupa İstatistik Ofisi) verileri kullanılarak TR83 Bölgesini Avrupa’dan seçilen Bölgelerle karşılaştırabilmektir. Çalışmada Türkiye’nın Düzey2 Bölgeleri verilerinin mevcut olduğu 21 kriter ışığında toplam 18 Düzey2 Bölgesi karşılaştırılmıştır.
Dünyada yaşanabilir ülke ve şehir kavramları son yıllarda öne çikmaktadır. “Yaşanabilirlik” kavramının sabit bir veri seti bulunmamaktadır. Ancak, bu kavramın öne çikmasının en önemli sebeplerinden biri yalnızca ekonomik verileri değil; sağlık, eğitim vb gibi farklı değişkenlerin dikkate alınmasıyla oluşturulmasıdır. Artık yaşanılan şehir veya ülkenin yalnızca ekonomik açidan değil, aynı zamanda sosyal imk&acırç;nlar açişinda da avantajlı olması aranmaktadır.
Çalışma içerişinde Avrupa’da “yaşanabilir şehir” anketlerinde ön sıralarda yer alan illerin içinde yer aldığı Bölgelerin verilerinin değerlendirilmesi de bu açidan önem arz etmektedir.
Bu çalışma ile TR83 Bölgesi İlçeleri gelişmişlik düzeyine göre sıralanmıştır. Çalışmada demografik yapı, istihdam, mali yapı, eğitim, sağlık, yoksulluk, katılım ekonomik yapı, tarım, turizm,çevre ve altyapı, sosyal hayat ve desteklere ilişkin göstergeler bazında TR83 Bölgesi’ndeki 50 ilçe sağlam (robüst) temel bileşenler yöntemiyle analiz edilmiştir.
Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı (OKA) bölgenin ekonomik ve sosyal kalkınmasını hızlandırmak amacıyla 2012 yılında TR83 Bölgesi İnovasyon Stratejisi Eylem Planı'ni (OKABİS) hazırlamıştır. Ajansımız bu eylem planı çerçevesinde faaliyetler yürütmektedir. 2013 yılından bu yana uygulanmakta olan TR83 Bölgesi İnovasyon Stratejisi Eylem Planı kapsamında bölgesel kalkınmada uygulama alanları ve araçlarını çeşitlendirmeyi ve bölgemizin ekonomik ve sosyal açidan sorunlarına çözüm aramayı hedefleyen bir dizi etkinlik/faaliyet düzenlenmiştir.
OKA’nın dışında da Bölgedeki birçok paydaş, bu Stratejideki Eylem Planlarının gerçekleşmesine katkıda bulunacağı düsünülerek eylem planında sorumlu/ilgili kurum olarak adlandırılmıştır.
Bu kapsamda 2016 yılına gelindiğinde Stratejideki Eylem Planındaki faaliyetlerdeki gelişmelerle ilgili son durumu ortaya koyabilmek adına bu ara değerlendirme raporu oluşturulmuştur. Eylem Planında yer alan kurumlara resmi yazıyla Eylem Planı kapsamında yaptıkları faaliyetleri işleyebilecekleri bir form gönderilmiştir. Ajansımızın dışında Bölgedeki kurumlardan formu dolduran 16 kurumun bilgileri raporda değerlendirilmiştir.
Bölge’yi oluşturan Amasya, Çörüm, Samsun ve Tokat illerinin her birinin kendine has ürünleri bulunmaktadır. Bunlardan başvuru aşamasındaki ürünler için çalışmalar devam ederken, bölgenin yirmi bir adet ürünü coğrafi işaret unvanına sahiptir. Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı olarak önemli bir pazar değeri olan ve yerel hareketlerin teşvikini sağlayarak kırsal kalkınmaya aracılık eden bir olgu olması bağlamında coğrafi işaretli ürünleri önemsiyoruz. Bu bilinçle “Orta Karadeniz Bölgesi Coğrafi İşaretli Ürünler Kataloğu”nda bölgedeki coğrafi işaretli ürünleri bir araya getirerek “Coğrafi İşaret”e değer görülen özellikleriyle, görselleri ve uzman görüsleriyle birlikte sunmaya çalıştık. Amacımız, bölgemizin tescilli ürünlerinin tanıtıldığı bir çalışma ortaya koyarak bu ürünleri üreticilere ve tüketicilere, bölgemizin temsil edildiği fuarlarda tüccarlara, birliklere, kooperatiflere tanıtarak farkındalık oluşturmak; böylece sahip oldukları sosyoekonomik potansiyel vesilesiyle bir kırsal kalkınma aracı olarak konumlandırmaktır.
Ot festivali için hazırlanan bu küçük rehberde, sadece örnek niteliğinde 13 aileye(familya) ait 21 yenebilir yabanı ve yararlı ot lezzetleri ile 3 aileye ait 12 yenilebilir yabanı ve yararlı çalının reçel, marmelat, çay ve içecek olarak kullanılan lezzetleri verilmiştir.
TR83 Bölgesi’nde Ar-Ge ve inovasyon kapasitesinin güçlendirilmesine yönelik 15 Nisan- 6 Mayıs 2013 tarihleri arasında internet ortamında anket uygulaması yapılmış ve son olarak ilgili paydaşların görüşlerini almak adına bir dizi ziyaret ve görüşme gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmalar sonrasında yaklaşık 150 paydaşa ulaşılmıştır.
Bu rapor, TRH1.2PYEİ5/P-03/671/03 ihale numarası ile 07.11.2016 tarihinde sözleşmesi imzalanmış olan, "TR83 Bölgesinde Bulunan İşletmelerin Tasarım Algısı, Tasarım İş Piyasası Rakamları ve istihdam Durumu Araştırması" kapsamında hazırlanmış final raporu olup, mevcut durum analizi, saha çalışması ve çalıştay sonuçlarını içermektedir.
"TR83 Bölgesinde Bulunan İşletmelerin Tasarım Algısı, Tasarım İş Piyasası Rakamları ve istihdam Durumu Araştırması" Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı’nın yararlanıcısı olduğu “Endüstriyel Tasarım Alanında Genç İstihdamının Artırılması” projesi kapsamında gerçekleştirilmiştir. Anılan proje Çalışma ve sosyal G&üüml;venlik Bakanlı’ğinin sözleşme makamı ve program otoritesi olduğu “İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi Operasyonel Programı” kapsamında altında desteklenmektedir.
Bu çalışma ile Orta Karadeniz bölgesi illeri Samsun, Amasya, Çörüm ve Tokat’ta bulunan 16 adet Organize Sanayi Bölgesi’nın altyapı, hizmetler, insan kaynakları, yönetimsel konular, kapasite arttırımı ve diğer konularda ihtiyaçlarının tespit edilmesi ve standart bir raporlama ile sunumu hedeflenmiştir. Çalışma, OSB’lerin yöneticileri veya OSB yönetiminin yaşadığı sorunlara ve ihtiyaçlarına hakim üst düzey çalışanları ile gerçekleştirilmiş, detaylar ve uzmanlık sorularında konunun uzmanlarına danışılarak en doğru bilgiye ulaşılmaya çalışılmıştır.
Çalışmanın sonunda OSB yönetimlerine altyapı ihtiyaçları arasında yaptırılan öncelik sıralaması da ayrıca belirtilmiştir.
Bu dökümanda, 2014 yılında TR83 Bölgesi’nın (Amasya, Çörüm, Samsun, Tokat) ihracat ve ithalat değerleri fasıllar uyarınca incelenmiştir. Her bir ticaret faslının ithalat ve ihracat tutarları ile kg cinsinden miktarları analiz edilmiştir. Bu suretle, 2013 yılına da kıyasla 2014 yılında Bölgenin dış ticaretinin gittiği yön ve geleceğe dair hedefler konusunda fikir elde ederek öneriler geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Raporda kullanılan dış ticaret verileri, TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) Başkanlığı, Bilgi Dağıtım ve İletişim Daire Başkanlığı’ndan resmi yazıyla istenerek elde edilmiştir. Alınan veriler, TR83 Bölgesi illerinin fasıl bazında yaptığı ihracat ve ithalatı toplam değer ($ bazında verilmektedir) ve kg bazında göstermektedir.
Bu inceleme uyarınca Bölgedeki ihracat ve ithalatın katma değer profilinin görülmesi imkanı oluşmaktadır. Aynı fasıllarda kg başına ihracat ve ithalat değerlerini de karşılaştırarak benzer ürünler için katma değer karşılaştırması yapılacaktır. Ayrıca, katma değeri ortaya çikan fasıllardaki miktarın toplam ihracat ve ithalattaki payları da görülebilecektir.
